© Face-Clinic sp. z.o.o., sp. k.
projekt ARTREPUBLICA Rafał Poławski
Wada zgryzu to nie tylko kwestia estetyki uśmiechu, ale przede wszystkim zdrowia.
Wśród konsekwencji można wymienić chociażby choroby przyzębia, próchnicę zębów czy zaburzenia żucia. Ponadto niejednokrotnie dochodzi do zaburzenia funkcji stawów skroniowo-żuchwowych i mięśni, uszkodzenia błony śluzowej warg i policzków, czy nawet ułamania i ukruszenia zębów. Nierzadko wada zgryzu jest także przyczyną wady wymowy. Dlatego też wad zgryzu nie należy bagatelizować, a leczenie powinno rozpocząć się jak najwcześniej.
Do wyleczenia większości przypadków wad zgryzu wystarcza leczenie ortodontyczne. Istnieje jednak grupa wad o charakterze szkieletowym, takie jak nadmierny rozwój lub niedorozwój szczęki lub żuchwy, które są wskazaniem do podjęcia skojarzonego leczenia ortodontyczno-chirurgicznego.
Rozpoczynając leczenie ortodontyczne powinieneś być świadomy tego, że przez najbliższe kilka lat czeka Cię ciągła współpraca z ortodontą i bezwzględne stosowanie się do jego zaleceń. W przeciwnym wypadku Twoje leczenie może nie tylko ulec wydłużeniu, ale może także nastąpić pogorszenie Twojej wady.
Każdy z nas marzy o pięknym uśmiechu.
Czasem jednak przeszkodą w spełnieniu tych marzeń jest wada zgryzu. Wady zgryzu niejednokrotnie powodują kompleksy związane z wyglądem. Zazwyczaj skutkują także dyskomfortem z powodu chorób dziąseł lub niewłaściwego ścierania się zębów. Problemy te może rozwiązać leczenie ortodontyczne. I chociaż od wymarzonego uśmiechu dzieli Cię jeszcze długa i złożona droga, to jednak na mecie czeka Cię nagroda w postaci pięknego uśmiechu.
I chociaż obecnie biżuteria na zębach, jak niektórzy pieszczotliwie nazywają aparaty ortodontyczne, jest w modzie to jednak powinieneś wiedzieć, że leczenie to żmudny i złożony proces, a samo noszenie aparatu to tylko jeden z jego etapów.
Leczenie ortodontyczne można podzielić na dwie fazy
Pierwsza z nich zwana aktywną to czas, w którym przy pomocy odpowiednio dopasowanego aparatu następuje prawidłowe szeregowanie zębów i tym samym korekta zgryzu. Jednakże zęby mają tendencję do przemieszczania się
i powracania na swoją dawną – nieprawidłową – pozycję. Dlatego też konieczne jest przeprowadzenie drugiej fazy
leczenia, tzw. retencji. Pomimo tego, że nie daje ona tak spektakularnych efektów, to jednak jej właściwe przeprowadzenie i zakończenie pozwoli utrwalić efekty leczenia ortodontycznego, a Ty już zawsze będziesz się cieszyć pięknym i zdrowym uśmiechem.
Zgryz prosty charakteryzuje się tym, że w warunkach zwarcia centralnego siekacze górne i dolne stykają się ze sobą brzegami siecznymi, zaś reszta zębów pozostaje w pełni w prawidłowym stosunku zgryzowym.
Zgryz otwarty charakteryzuje się brakiem kontaktu zębów dolnych z górnymi w płaszczyźnie pionowej. Skutkuje to tym, że pomiędzy powierzchniami żującymi lub brzegami siecznymi zębów powstaje szpara niedogryzowa, a dolny odcinek twarzy wydłuża się.
Zgryz krzyżowy polega na odwrotnym zachodzeniu na siebie zębów. Wczesne rozpoczęcie leczenia umożliwia prawidłowe wyrzynanie się zębów stałych, a także symetryczny rozwój wyrostków zębodołowych oraz stawów skroniowo-żuchwowych.
Zgryz głęboki charakteryzuje się tym, że zęby górne zakrywają zęby dolne w znacznie większym stopniu niż zakłada przyjęta norma. Wada ta skutkuje nadmiernym ścieraniem się górnych i dolnych zębów siecznych.
Tyłozgryz jest wadą zgryzu polegającą na cofnięciu dolnego łuku zębowego w stosunku do górnego. W rysach twarzy przejawia się najczęściej wywinięciem lub cofnięciem dolnej wargi. Stanowi około 80% wszystkich rozpoznanych wad zgryzu.
Przodozgryz jest wadą zgryzu polegającą na doprzednim ustawieniu zębów dolnych w stosunku do zębów górnych. Bardzo często uwarunkowany jest genetycznie. W rysach twarzy przejawia się najczęściej wysunięciem dolnej wargi. Stanowi 3% wszystkich rozpoznanych wad zgryzu.
Nie każdą wadę zgryzu da się skorygować przy pomocy aparatu ortodontycznego.
Jeśli mamy do czynienia z wadą, która jest konsekwencją niewłaściwej pozycji szczęk bądź ich nieodpowiedniej wielkości, konieczna jest interwencja chirurga szczękowego. Korekcja wad tego typu to nie tylko kwestia zdrowia, ale bardzo często także wyglądu, bowiem powodują one zniekształcenie twarzy w postaci np. wysuniętej lub cofniętej bródki, bocznego jej przesunięcia, braku możliwości połączenia górnych i dolnych zębów przednich lub ich znacznego wzajemnego zachodzenia. Zaburzają także funkcję gryzienia, żucia, połykania, mowy.
Podsumowując – wady z tej grupy w niezwykle dokuczliwy sposób utrudniają życie Pacjenta, dlatego czym prędzej powinno się je skorygować. Celem takiego leczenia jest chirurgiczna korekta położenia lub wielkości szczęk.Leczenie rozpoczyna się jednak od założenia aparatu ortodontycznego po to, by przygotować łuki zębowe do zabiegu chirurgicznego tak, by w chwili operacji idealnie do siebie pasowały. Całkowity czas leczenia wynosi wówczas od półtora roku do nawet trzech lat.
Progenia (przodożuchwie morfologiczne) - to uwarunkowana genetycznie wada kostna polegająca na nadmiernym doprzednim wzroście żuchwy. Charakteryzuje się wysunięciem bródki oraz dolnej wargi, co powoduje zniekształcenie rysów twarzy z profilu oraz wydłużenie dolnego piętra twarzy. Konsekwencją progenii są zaburzenia czynnościowe takie jak: trudności w odgryzaniu i żuciu pokarmów, wady wymowy, zaburzenia w prawidłowej pracy stawów skroniowo-żuchwowych. W przypadku dzieci oraz Pacjentów młodocianych z rozpoznaną progenią można podjąć tak zwane leczenie wczesne oraz właściwe leczenie ortodontyczne mające na celu pobudzenie do wzrostu górnej szczęki oraz zahamowanie wzrostu żuchwy.
Laterogenia – inaczej boczne przemieszczenie żuchwy.
Wyróżnia się dwa rodzaje bocznego przemieszczenia żuchwy:
czynnościowe - charakteryzuje się asymetrią twarzy: odchyleniem prawo- lub lewostronnym żuchwy od linii pośrodkowej twarzy, co jest konsekwencją zaburzenia czynności żuchwy (zmianą pozycji żuchwy) na tle tak zwanych prowadzeń zębowych, zaś śródustnie warunki zgryzowe odpowiadają zazwyczaj zgryzowi krzyżowemu całkowitemu lub częściowemu przedniemu.
morfologiczne - asymetria twarzy Pacjenta spowodowana jest nieprawidłową budową anatomiczną żuchwy.
Retrogenia (tyłożuchwie morfologiczne) jest wadą związaną z zahamowaniem doprzedniego wzrostu żuchwy oraz ze zmianami w budowie tej kości, takimi jak powiększenie kąta żuchwy oraz cofnięcie bródki. Tyłożuchwie morfologiczne charakteryzuje się „ptasim profilem twarzy”. Oznacza to spłaszczoną i cofniętą bródkę, a także skrócony dolny odcinek twarzy. W trakcie badania wewnątrzustnego u Pacjenta można zauważyć cofnięcie dolnego łuku zębowego, zwykle w połączeniu z wychyleniem siekaczy górnych i dolnych. Wadzie może towarzyszyć zgryz otwarty, w wyniku czego następuje brak kontaktu dolnych zębów z górnymi w płaszczyźnie pionowej.
W niektórych przypadkach retrogenii towarzyszy także zgryz głęboki całkowity lub częściowy.
Sposobem na poprawę stosunków zgryzowych jest ekstrakcja pierwszych lub górnych przedtrzonowców i cofnięcie sześciu zębów szczęki, natomiast faktyczną korzystną zmianę rysów twarzy uzyskuje się wykorzystując jedną z metod osteotomii żuchwy i jej wysunięcie w celu osiągnięcia prawidłowych relacji zgryzowych.
Z uśmiechem dziąsłowym (gummy smile, gingival smile) mamy do czynienia, gdy u Pacjenta w trakcie szerokiego uśmiechu widoczne są skrócone korony zębów i odsłania się więcej niż 2 mm dziąsła brzeżnego, z silnie uwypuklonym wędzidełkiem. Sposobem na zlikwidowanie uśmiechu dziąsłowego jest korekta zarysu i kształtu dziąseł w wyniku ich skrócenia. Taki zabieg skutkuje również poprawą zbyt krótkich optycznie zębów.
Różnią się one zarówno wskazaniem, jak i możliwościami leczenia. O tym, jaki rodzaj aparatu zostanie zastosowany w przypadku leczenia Twojej wady zgryzu zdecyduje lekarz po pierwszej wizycie, podczas której zdiagnozuje typ wady oraz ustali z Tobą plan jej korekcji.
Stosuje się je zazwyczaj u dzieci, których szczęka i żuchwa znajdują się w fazie aktywnego wzrostu. Stosowanie takiego aparatu u najmłodszych Pacjentów nie tylko wpływa korzystnie na wzrost kości w obrębie szczęki i żuchwy, ale także zapobiega powstawaniu wad lub też może korygować niewielkie nieprawidłowości, które się pojawiły. Leczenie przy pomocy aparatu ruchomego wymaga żelaznej dyscypliny, bowiem efekty oraz skuteczność korekcji wad zależą od ilości godzin noszenia takiego aparatu przez Pacjenta. Co istotne – aparaty ruchome mają ograniczone możliwości terapeutyczne i nie każda wada może być skorygowana przy pomocy tego rodzaju aparatów.
APARATY STAŁE– jak sama nazwa wskazuje – są na stałe przytwierdzone do zębów, a zdjąć je może tylko lekarz ortodonta. I chociaż leczenie przy pomocy tego rodzaju aparatu może wydawać się uciążliwe i wiąże się z szeregiem obowiązków (konieczność comiesięcznych wizyt kontrolnych, zwiększona dbałość o higienę jamy ustnej, itp.) to jednak efekty terapeutyczne są zaskakujące. Aparat stały pozwala na precyzyjne przesuwanie zębów i korektę nawet poważnej wady zgryzu. W zależności od wady, zwykle czas noszenia takiego aparatu waha się od roku do 2,5 roku.
